کد مطلب:48224 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » قرآن

از نظر قرآن كريم، چه كسي را جاودانه ميگويند؟

ذكر چند نكته قابل توجه است:

1. از نظر قرآن كريم، دو گونه مرگ و حيات داريم: يكي حيات و مرگ طبيعي و مادي كه در انسان و حيوان و نبات مشترك است و ديگري حيات و مرگ معنوي، كه مخصوص انسان است. كه در پرتوي ايمان وعمل صالح داراي حيات معنوي و به واسطه كفر، مرگ معنوي براي او پديد ميآيد; ميفرمايد: مَنْ عَمِلَ صَـَـلِحًا مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَيَ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُو حَيَوَةً طَيِّبَةً;(نحل،97) هر كس كار شايستهاي انجام دهد، خواه مرد باشد يا زن، در حالي كه مؤمن است، او را به حياتي پاك زنده ميداريم.(براي مرگ معنوي رجوع كنيد به: (انعام،122); (يس، 70); (فاطر،22).)

بديهي است كه انسان، در اين جهان طبيعت هرگز جاودان نخواهد ماند و هر انسان صالح و غير صالحي مرگ را خواهد چشيد; ميفرمايد: هر كسي مرگ را ميچشد (آلعمران،185) ]ر.ك: (انبيأ، 35); (عنكبوت،57)[ بنابراين جاودانگي فقط در سايه حيات معنوي انسان است، كه اين زندگي علاوه بر اين جهان مادّي، در جهان ديگر نيز خواهد بود و اساساً قرآن كريم سراي آخرت را محل قرار و زندگي جاودان انسان شمرده است و ميفرمايد: وَ إِنَّ الدَّارَ الاْ ?َخِرَةَ لَهِيَ الْحَيَوَانُ لَوْ كَانُواْ يَعْلَمُونَ ;(عنكبوت،64) و زندگي واقعي، سراي آخرت است، اگر ميدانستند. قرآن كريم، علاوه بر مؤمنين صالح، شهدأ در راه خدا را نيز داراي اين حيات معنوي كه همان حيات و زندگي حقيقي و جاودانگي است محسوب فرموده ميفرمايد: هرگز گمان مبر كساني كه در راه خدا كشته شدند، مردگانند، بلكه آنان زندهاند و نزد پروردگارشان روزي داده ميشوند.(آلعمران،169)(ر.ك: بقره، 154.)

2. اساساً قرآن كريم، انسان را به طور كلي جاودانه ميداند; زيرا روح الهي كه در وجود انسان دميده شده به او يك نوع جاودانگي بخشيده است; چرا كه روح انسان كه حقيقت انساني به آن است، امر مجردي است كه هرگز مرگ ندارد و از همين روست كه قرآن كريم به جاودانگي دو گروه در سراي آخرت كه سراي جاودانگي و يوم الخلود ](ق،34)[ است تصريح ميكند; يكي سعادتمندان و ديگري شقيان; ميفرمايد: آن روز كه (قيامت و زمان مجازات) فرا رسد، هيچ كس جز به اجازه او سخن نميگويد; گروهي بدبختند و گروهي خوشبخت # اما آنها كه بدبخت شدند در آتشند و براي آنها در آن جا زفير و شهيق ]نالههاي طولاني دم و بازدم[ است # جاودانه در آن خواهند ماند، تا آسمانها و زمين برپاست. مگر آن چه پروردگارت بخواهد پروردگارت هر چه را بخواهد انجام دهد # اما آنها كه خوشبخت و سعادتمند شدند، جاودانه در بهشت خواهند بود، تا آسمانها و زمين برپاست، مگر آن چه پروردگارت بخواهد، بخششي است قطع نشدني.(هود،105ـ108)

3. از آن جا كه بهشتيان در بهشت زندگي جاويدان دارند و برخي از دوزخيان نيز جاودانه در آن جا ميمانند، قرآن كريم، در آيات فراواني به معرفي بهشتيان كه همان سعادتمندان ميباشند و از طرفي به معرفي دوزخيان مخلّد پرداخته است كه به فهرستي از اين دو گروه اشاره ميكنيم; امّا بهشتيان: 1 ـ مؤمنان صالح: كساني كه ايمان آورده و اعمال صالح انجام دادند ياران بهشتند و جاودانه در آن خواهند ماند.(بقره،82)(ر.ك: آلعمران، 136; نسأ، 124; اعراف، 42 و...) 2 ـ متقين ](مريم،63); (آلعمران،15 و 133 و 198); (رعد،35)و...[ 3 ـ محسنين و نيكوكاران ](مائده،85); (زمر،34); (مرسلات،44)[4. مجاهدان و شهدا ](توبه،11) و 20 و 21 و 88 و 89)[ 5ـ دوري كنندگان از هواپرستي ](نازعات،40ـ41)[ 6 ـ پيشگامان در ايمان ](واقعه،10); (حديد،21); (آلعمران،133)[ 7. مهاجران جهادگر ](توبه،20ـ22)[; 8 ـ مطيعان خدا و رسول ](نسأ،13); (فتح،17)[ 9 ـ مخلصين ](صافات، 39ـ43)[ 10 ـ صادقين ](مائده،119)[; 11 ـ انفاق كنندگان و مستغفران ](آلعمران،133ـ136[

امّا دوزخيان مخلّد كه جاودانه در عذابند، قرآن چنين معرفي ميفرمايد:

1 ـ كافران، كه شامل هر نوع كفري ميشود. ]آلعمران،116)[; 2ـ منافقان; ]مجادله،17)[ 3 ـ كساني كه غرق گناهند; ميفرمايد: آري كساني كه تحصيل گناه كنند و آثار گناه سراسر وجودشان را احاطه نمايد، آنها اهل آتشند و جاودانه در آن خواهند ماند. (بقره،81) ]ر.ك: (يونس،27)[ 4 ـ قاتلان و جانيان; ](نسأ،93)[ 5 ـ رباخواران ميفرمايد: آن كس كه اندرز الهي به او برسد و (از رباخواري) خودداري كند، سودهايي را كه قبلاً (قبل از نزول حكم تحريم ربا) به دست آورده از آن اوست و كار او به خدا واگذار ميشود، اما كساني كه برگردند و مرتكب اين گناه شوند، اهل آتشند و هميشه در آن خواهند بود.(بقره،275).(رجوع شود به: پيام قرآن، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 6، ص 197ـ225 و ص 479ـ491، ناشر مطبوعاتي هدف.)

4. نكتة پاياني اين كه پر واضح است كه بين آن جاودانگي كه در اثر حيات معنوي براي برخي از انسانهاي شايسته پديد ميآيد (كه در نكته نخست به آن اشاره شد) و اين جاودانگي در عذاب الهي، فرق بسيار است.